Suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij: modegril of noodzakelijk kwaad?

Er zijn momenten waarop ik dit een bijzonder vermoeiende discussie vind. Suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij eten. Zucht. Ik bedoel… Mijn hele kinderleven at ik boterhammen met kaas (bruine boterhammen notabene!), dronk ik graag melk (nee geen frisdrank!) en in het weekend was het feest want dan was er jam en hagelslag op brood (is dat nu zo’n zonde?). ’s Avonds keurig groente, aardappelen en vlees (ook nog eens qua hoeveelheid in deze volgorde). Een snoeperd ben ik nooit geweest, maar sinds mijn volwassen zijn kan ik een mooie wijn met een goede Franse kaas erg waarderen, en dat gerust wekelijks.

Elke ochtend start ik met een citroentje in warm water en een ontbijtshake, in de middag 2 speltboterhammen met roomboter en een beleg waar ik van geniet en een groene smoothie en ’s avonds een lekkere pasta met saus en geraspte kaas, een roti, of mijn vertrouwde groente, aardappelen en vlees. Met uitzondering van een nootje, chips of een toostje met een wijntje (driemaal in de week) ben ik nog steeds geen snoeperd en ik hou ook niet van tussendoortjes.

Eerlijk gezegd ben ik supertevreden met mezelf en met mijn eetpatroon! Maar omdat we maar niet ophouden over suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij duik ik voor jullie en voor mezelf nog eenmaal in die materie om er chocola van te maken (van rauwe cacao en zonder suiker, dat wel ;-))

Waarom suikervrij?

Suiker is verschrikkelijk verslavend. Suiker kan jou en je lichaam gijzelen. Ken je het moment, vlak voor 23 uur dat je die snicker of die mars moet hebben. Je schiet je schoenen aan en scheurt vlak voor sluit langs de pomp om een reep chocola te kopen. Dat is toch erg!!! Suiker werkt als een drug waarvan je denkt dat je lichaam niet zonder meer kan. Alleen dáárom al zou je moeten willen stoppen met suiker. En heel veel mensen hebben een suikerverslaving… Lees hier mijn blog over suikerverslaving met 10 redenen om direct te stoppen met suiker.

Waar zit suiker in?

Suiker is een product dat vele vermommingen kent. In bijna alle bewerkte producten in de supermarkt zit suiker. In voor de hand liggende producten als fruityoghurt en snoep, maar ook in pindakaas, brood, vleeswaren en kant-en-klaar producten. Werkelijk overal wordt suiker aan toegevoegd.

Het vervelende is bijna dat het lezen van etiketten niet meer volstaat. Je moet onderhand geleerde zijn in voeding om de suikers uit een etiket te interpreteren. Ik noem er enkele: glucosestroop, fructose, melasse, polysachariden, monosacharide, maltodextrine, disachariden, sacharose, karamel en agave. En helaas maar waar, voeding met veel geraffineerde koolhydraten (zoals pasta’s, wittebrood en witte rijst) hebben exact hetzelfde effect op je lichaam…

Wat doet suiker met je lichaam?

• Suiker zorgt voor een heel snelle piek in je bloedsuikerspiegel die snel naar beneden gebracht moet worden. Dat is de taak van het hormoon insuline (ook wel vetopslaghormoon genoemd). Als dit hormoon te veel en te vaak in actie moet komen, wordt er vet opgeslagen in je lichaam. Met name rond de middel en op de buik. Suiker betekent dus vetopslag! Onthoudt dus goed: zo lang er insuline in je bloed circuleert, stopt je lichaam met het verbranden van vet! Dat is makkelijk te onthouden omdat het zo logisch als wat is: er is immers genoeg energie te halen uit de glucose in je bloed. Je snapt dat het omzetten van glucose in je bloed in energie een gemakkelijker proces is dan opgeslagen vetten omzetten in energie. En ook jouw lichaam kiest de weg van de minste weerstand.
• Door overproductie van insuline worden bovendien diverse hormonen uit balans gebracht. Zo’n hormonale disbalans leidt tot diverse klachten zoals vermindering van je libido.
• Geraffineerde suiker is een mineralenrover. Om suiker zo mooi wit en gelijkmatig van structuur te krijgen, is het intensief bewerkt. Hierdoor zijn alle van nature in suiker aanwezige mineralen uit suiker verdwenen. Eenmaal in je lichaam heeft suiker de behoefte om zich weer te binden aan mineralen. Dat geldt bijvoorbeeld voor belangrijke mineralen als calcium en magnesium.
• Suiker verzuurt je maag- en darmstelsel. Dat kan leiden tot candida, een gist in je darmflora dat je immuunsysteem kan ondermijnen.
• Een overmaat van suiker is een oorzaak van diabetes 2, een van de snelst groeiende ziektes van dit moment.

Hoeveel meer informatie heb je nodig om jezelf te kunnen motiveren om suiker te laten staan?

Voordelen van suikervrij

De voordelen van suikervrij eten op een rij:

1. Suiker is verslavend. Dus daar wil je mee stoppen! Suikers geven zo’n snelle energie dat we er geen genoeg van kunnen krijgen. Ondanks de grote nadelen van de suikerdip die onherroepelijk volgt.
2. Je krijgt meer energie. Door het eten van geraffineerde suikers krijg je behoorlijke pieken en daarna dalen in je bloedsuikerspiegel. Door te stoppen met geraffineerde suikers voorkom je deze heftige schommelingen in je bloedsuikerspiegel. Door deze betere balans blijft je energieniveau veel meer op peil.
3. Weg met vreetbuien. Als je veel geraffineerde suikers eet, gaat je lichaam daar steeds meer om vragen. Suikervrij eten houdt je bloedsuikerspiegel stabiel waardoor je minder tot geen behoefte meer hebt om te grijpen naar producten met veel suikers.
4. Goed voor je gewicht. Jawel, daar is ‘ie dan! Het is misschien niet je hoofddoel maar op zijn minst een prettige bijkomstigheid.
5. Probeer ook eens gezonde suikervervangers. Mijn blog over gezonde en ongezonde suikervervangers vind je hier.

Waarom glutenvrij?

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten (in dit geval gliadine) die voorkomen in 5 soorten granen: tarwe, rogge, spelt, gerst en kamut. Overigens bevat ook haver gluten, maar niet het agressieve gliadine. Ook zitten gluten in de producten die van deze granen worden gemaakt. In combinatie met water worden gluten een plakkerig bindmiddel dat door de levensmiddelenindustrie graag gebruikt wordt als hulpstof. Door de plakkerigheid van gluten vormen producten beter één homogeen geheel dus wordt het ingezet als bindmiddel/plakmiddel.

Gluten vind je in diverse vormen. Natuurlijk kennen we gluten in vers brood en pasta, maar ook in veel andere supermarktproducten, zoals kant-en-klare soepen, vruchtendranken, boterhammenworst, koekjes, snoep en bier.

Wat is glutenintolerantie of een glutenallergie?

Gluten kunnen leiden tot diverse ontstekingsreacties in het lichaam, welke weer kunnen leiden tot andere aandoeningen of zelfs tot chronische ziekten. Als je een glutenintolerantie hebt en toch gluten eet, dan reageert je immuunsysteem met een allergische reactie die je dunne darm beschadigt en ontstekingen veroorzaakt. Door deze ontstekingen in je dunne darm is het vrijwel onmogelijk om eten goed te verteren en voedingsstoffen via de dunne darmwand in je lichaam op te nemen.

De meest heftige vorm van glutenintolerantie is Coeliakie, een auto-immuunziekte van het spijsverteringsstelsel. Symptomen van mildere intolerantie kunnen variëren van buikpijn, diarree, opbstipatie, huiduitslag, bloedarmoede tot haarverlies. Voor statistische relaties tussen gluten en ernstige chronische ziektes raad ik je aan eens te googelen op de Lancet Medical Journal, je staat versteld van de uitkomsten van deze onderzoeken!

“Is dat alles?”

Wat nog meer? Los van de (ontstekings)klachten bij glutenintoleranties gebeuren er nog andere dingen: door de ontstekingen in de dunne darm kunnen voedingsstoffen niet goed worden opgenomen. Op langere duur kan dit zelfs leiden tot ondervoeding, omdat de voedingsstoffen je lichaamscellen niet bereiken. Ondervoeding kan zelfs leiden tot ondergewicht. Hoeveel additionele vitamines en mineralen je ook slikt, ook deze worden niet door je ontstoken darmwand afgegeven aan je lichaam.

Dat brengt me tenslotte bij de laatste bevinding: glutenintolerantie kan ook zowel direct als indirect leiden tot gewichtstoename en obesitas. Juist doordat voedingsstoffen niet goed worden opgenomen, krijgen sommige mensen helemaal nooit een verzadigd gevoel, waardoor ze veel meer gaan eten (van voedsel waarvan wederom de voedingsstoffen niet goed worden opgenomen). En daar is de vicieuze cirkel van gewichtstoename.

Wil je weten of je intolerant bent voor gluten dan kun je dat prima zelf testen door twee weken gluten geheel weg te laten uit je voeding. Ben je nogal ongeduldig van aard en wil je het nu weten, dan kan je een eventuele overgevoeligheid voor gluten ook laten meten via een bloedtest (immers, er zijn dan antistoffen voor gluten in je bloed aanwezig).

De voordelen van glutenvrij leven bij glutenintolerantie

Wat gebeurt er precies als je stopt met gluten? De voordelen op een rij:

1. Vermindert buik- en darmklachten
2. Verbetert de spijsvertering en de stoelgang en verbetert de opname van voedingsstoffen via de darm
3. Helpt gewicht verliezen want door glutenvrij te eten eet en drink je vanzelf minder koolhydraat- en suikerrijke voeding
4. Geeft extra energie omdat het verteren van gluten niet zoveel energie meer kost en de inname van fructose sterk vermindert
5. Verbetert de huid (weglaten van gluten en overigens ook zuivel is bewezen effectief in de genezing van veel huidproblemen)

Waarom zuivelvrij?

Wat is er mis met zuivel?

Melk is bedoeld als groeistimulans voor pasgeborenen zoals baby’s en kalfjes en melk bevat daarom ook stoffen die de groei bevorderen. Melk, of zuivelproducten, zijn overbodig voor volwassenen. Zuivel kan zelfs nadelig werken: in zuivel zit lactose (melksuiker) waarvoor veel mensen intolerant zijn. Gebruik je toch zuivel bij een intolerantie, dan raakt je darmwerking verstoord en wordt de opname van essentiële voedingsstoffen belemmerd. Dat op haar beurt vergroot weer de kans op ziektes.

Maar zuivel is toch goed voor ons lichaam omdat er calcium in zit?

Dit is een misvatting. Het drinken van melk verstevigt de botten niet. Het calcium van melk (calciumcarbonaat) wordt niet goed door je lichaam opgenomen. Het drinken van melk leidt (mede doordat er veel dierlijk proteïne in zit) tot verzuring van je bloed. Het lichaam wil dit direct neutraliseren. En waarmee kun je snel verzuring tegengaan? Yes! Met calcium, dat vervolgens aan je botten wordt onttrokken om de verzuring van je bloed tegen te gaan. Kortom; de kans op osteoporose is door het nuttigen van zuivelproducten juist hóger dan zonder zuivel.

Wat betekent: melk is een mineralenrover?

Calcium wordt pas goed in de botten opgenomen als je bloed de juiste verhouding tussen calcium en magnesium heeft. De juiste verhouding is 2 : 1. In zuivel is deze verhouding echter 4 : 1! Dat betekent dat er erg weinig magnesium in zuivel zit, waardoor ook magnesium aan de botten wordt onttrokken bij het consumeren van melkproducten. In feit maakt het je botten dus nog zwakker.

Hoe doe je dat: suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij?

Eerlijk gezegd wilde ik de uitdaging wel een keer aangaan om 30 dagen lang geen suiker, gluten en zuivel te consumeren. Ik ben begonnen op 1 oktober en ik vind het een enorme opgave! Mijn hele patroon is anders, ik heb ontwenningsverschijnselen en oh ja, ik moet nog 19 dagen voordat ik mezelf toesta om een oordeel te vellen over of ik mij anders voel.

Voor mijn motivatie heeft één e-book mij echt ontzettend goed geholpen: Waarom suiker-, zuivel- en glutenvrij? van de Energieke Vrouwen Academie.

Dit weekend ben ik ook begonnen aan de recepten e-books want na 10 dagen was mijn inspiratie compleet verdwenen. Zelf kwam ik niet veel verder dan sla zonder dressing, maar met kip en ei. Gelukkig hebben anderen hiervoor gestudeerd en die komen met:

• diners als spinazietaart met rucola, burgers van rode ui met biet en courgettepasta met kerstomaatjes.
• lunches als volkorennotenbrood, gevulde kokoswraps en zoete aardappelfrittata
• ontbijtjes als zuivelvrije yoghurt (hoera!), quinoa met amandelmelk en pannenkoekjes van boekweitmeel
• en zelfs snacks (nogmaals hoera!) als havermout koeken, speculaas muffins en zalmburgers.

Kijk voor suikervrije, glutenvrije én zuivelvrije recepten naar de e-books van Energieke Vrouwen Academie!